INNE WYBRANE OBIEKTY GOTYCKIE
ŚWIĘTY KRZYŻ – Krużganki w klasztorze
Krużganki to okalające wirydarz czyli dziedziniec klasztorny korytarze z których można wejść do poszczególnych części klasztoru.
Wzniesiono je w XV wieku w stylu gotyckim, części zniszczone w czasie II wojny światowej zostały zrekonstruowane, (skrzydło przy kościele i częściowo cz zach.). Zworniki i wsporniki żeber ozdobione są herbami dobrodziejów klasztoru, w tym m. in. Kazimierza Jagiellończyka i kardynała Zbigniewa Oleśnickiego.
Na prawej fot. nietynkowana ściana kościoła, romańska z kamienia łamanego.
NOWY KORCZYN
Pofranciszkański zespół klasztorny z gotyckim ceglanym kościołem św. Stanisława Biskupa (1260-1270), fundowany przez księcia Bolesława Wstydliwego i jego żonę świętą Kingę. Kilkakrotnie przekształcony w stylu barokowym (1615-1637, 1751-1777). Dzwonnica w płn-zach. narożniku świątyni została dobudowana w XVIII w.
Z prawej sygnaturka na styku dachów nawy i prezbiterium
Wnętrze kościoła ma wystrój barokowy, polichromia późnobarokowa wykonana przez Mateusz Rejchana i Mikołaja Janowskiego w 1761 r.
Fotografie poniżej pokazują też gotyckie sklepienie prezbiterium.
KOŚCIOŁY PARAFIALNE
W XV wieku pojawił się typ niewielkiego kościoła parafialnego z jedną nawą i węższym, wydłużonym prezbiterium. Najczęściej prezbiterium miało sklepienie kolebkowe bądź żebrowe, a nawa strop płaski, ale nie jest to regułą. Budowle nie są wysokie i dlatego przypory choć masywne są nieduże.
Szczyty przeważnie proste, wnękowe, czasem schodkowe, mieszane. Zdobienia zewnętrzne skromne, zwykle proste sterczyny i takiż maswerk w oknach. Taki typ kościoła zdominował na wiele dziesięcioleci budownictwo sakralne w naszym terenie i w Małopolsce. Często zgodnie z panującą modą dobudowywano renesansową kaplicę przykrytą kopułą.
Ponieważ w okresie baroku modernizowano, a czasem przebudowywano kościoły, wyposażenie wnętrza jest z reguły barokowe.
Poniżej kilka tego typu obiektów. Część z nich w wyniku przebudów zatraciła gotycki charakter. Tylko niektóre elementy wskazują na okres budowy.
MOMINA
Kościół p.w. Świętego Wojciecha, wybudowany przed 1326 r.
Sam obiekt wiele razy przebudowany nie jest zbyt ciekawy
pod względem architektury, ale ma ciekawą tablicę pamiątkową
– fotografia obok. Kosowice należały do parafii Momina.
Trzeba zaznaczyć, że upamiętniony tablicą ks. Bodzanta to nie ten Bodzanta, który przeniósł siedzibę dworu z Tarczka do osady nazwanej później jego imieniem (zobacz romański Tarczek).
RADOSZYCE
Kościół p.w. Świętego Piotra i Św. Pawła,
wybudowany przed 1364 r. rozbudowany w XVII wieku.
MOSKARZEW
Kościół p.w. Świętej Małgorzaty z 1380-94 r.
STASZÓW
Kościół p.w. Świętego Bartłomieja z I poł. XV w., przebudowany zatracił częściowo cechy pierwotnego stylu, i nie jest cennym zabytkiem,
ale dobudowana od strony płn. kaplica
p.w. Matki Boskiej Różańcowej z 1618 r. (mauzoleum Tęczyńskich), jest renesansowym zabytkiem wysokiej klasy.
ŁAGÓW
Kościół p.w. Świętego Michała Archanioła
z XV w., rozbudowany.
BEJSCE
Kościół p.w. Świętego Mikołaja z końca XIV w.
Od płd. dobudowana (1594-1601) kaplica Firlejów, to wybitne dzieło renesansu w Polsce.
DRUGNIA
Kościół p.w. Świętego Wawrzyńca
z roku ok. 1470, rozbudowany w XIX w.
Z gotyku zachowały się ściany prezbiterium.
SZANIEC
Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP z 1499 roku.
GORYSŁAWICE
Kościół Świętego Wawrzyńca z 1535 r.
Na pierwszym planie oryginalnie umieszczona,
przy ścianie szczytowej, renesansowa kaplica.
MIERZWIN
Kościół – Świętego Piotra i Świętego Pawła z 1544 r. Od płd. kruchta i przybudówka, oraz kaplica od strony płn. zmieniły wygląd gotyckiego
kościółka.
Obok rysunek sygnaturki kościoła.
BOGUCICE
Kościół p.w. Nawiedzenia NMP z 1630 r.
w prezbiterium pozostałości gotyckiego
kościoła z XIV w.