RUINY ZAMKÓW RENESANSOWYCH
ĆMIELÓW – zamek Szydłowieckich
Resztki ruin
po renesansowym zamku zbudowanym przez Krzysztofa Szydłowieckiego na początku XVI wieku. Budowla składała się z zamku na wyspie oraz przedzamcza z wieżą bramną od strony południowej. Sam zamek składał się z dwóch budynków połączonych kaplicą. Do dziś zachowało się widoczne na rys. szczątki prezbiterium kaplicy i w głębi widoczne budynki przedzamcza.
Zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli: należał do Szydłowieckich, Tarnowskich, Ostrogskich, Wiśniowieckich, Lubomirskich i Małachowskich. Ciekawostką jest to, że na zamku ćmielowskim urodził się późniejszy wojewoda wileński i marszałek litewski – Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Śierotką. Spełniając ślubowanie odbył w latach 1682-1694 pielgrzymkę do Ziemi Świętej i już turystycznie popłynął na Cypr i do Egiptu. Był chyba pierwszym Polakiem, który wszedł na piramidę Cheopsa w Egipcie, a jego relacja z podróży wiele lat stanowiła źródło wiedzy o Egipcie i Bliskim Wschodzie.
TUDORÓW – wieża obronna
Wieś Tudorów jest wzmiankowana od 1371 roku. Istniejąca tu do dziś na wzgórzu wieża została zbudowana prawdopodobnie w połowie XIV wieku. Jest to typowa rycerska siedziba o charakterze obronnym (mury przyziemia mają 2 m grubości), z trzech stron otacza ją strumień (Opatówka), a czwartą stronę odcina sucha fosa. Wieża o rzucie zbliżonym do kwadratu o boku ok. 10 m miała 3 kondygnacje, ostatnia jest częściowo zniszczona. Dawne pierwotne wejście, znajdujące się na poziomie drugiej kondygnacji, zostało zamurowane widać jedynie ostrołukowe częściowo zachowane obramienie. W większości zamurowane zostały także strzelnice. Tudorów wiele razy zmieniał właściciela i była używana do końca XVII w. przez Tudorowskich, Szydłowieckich, Tarnowskich, Ostrogockich, Wiśniowieckich, Lubomirskich i Potockich, później niezamieszkała niszczała.
