RENESANS
Zapoczątkowany we Włoszech, styl wzorował się na budowlach starożytnych, ale nie naśladował ich, nie kopiował. Ważny jest rytm i harmonia, piękno form i proporcje w budynkach. Zapożyczano detale z budowli starożytnych.
Charakterystyczne dla odrodzenia są boniowane ściany i attyki kryjące dach pogrążony. Ten typ dachu w naszym klimacie nie sprawdził się i nie stał się popularny dla naszych budynków. Także kolumny, zdobione już inaczej portale i obramienia okien, no i oczywiście arkady są typowe dla renesansu.
Na kopułach pojawia się tzw. latarnia.
Do nas w związku z małżeństwem króla Zygmunta I z Boną Sforza, renesans dotarł wcześniej niż do Niemiec i Francji. Na dwór królewski przybyli liczni artyści z Włoch, byli zatrudniani przez dwór królewski, arystokrację i bogatych mieszczan, dlatego wznoszono i modernizowano głównie zamki, pałace, ratusze i kamienice. Nieliczne nowe kościoły były budowane jeszcze jako gotyckie, ale do wielu kościołów dobudowano renesansowe kaplice wzorowane na kaplicy zygmuntowskiej zbudowanej przy katedrze na Wawelu.
ROZMIESZCZENIE OBIEKTÓW RENESANSOWYCH
![](https://www.zabytkinauboczu.pl/wp-content/uploads/2023/04/mapa-renesans.jpg)
Baranów Sandomierski
Bejsce
Bodzentyn
Chełmce
Chęciny
Kielce
Klimontów
Koniemłoty
Książ Wielki
Nowy Korczyn
Piotrkowice
Pińczów
Podzamcze
Sandomierz
Staszów
Szydłowiec
Szydłów
Wodzisław
Wąchock
Santi Gucci – jeden z włoskich artystów, którzy przynieśli do Polski renesans.
Pochodził z Florencji, był nadwornym architektem królewskim, króla Batorego i Zygmunta III, twórcą wielu nagrobków m.in. Stefana Batorego
i Zygmunta Augusta w kaplicy na Wawelu.
W Pińczowie prowadził manufakturę produkującą detale architektoniczne: portale drzwiowe i okienne, kartusze, elementy zdobnicze, a nawet całe kaplice. Wyroby te rozsiane są na terenie całej Polski. Korzystał oczywiście z doskonałego kamienia wydobywanego na miejscu, kamień miękki i łatwy w obróbce po wydobyciu, z czasem twardniejący.
Santi Gucci projektował leżącą w Książu Wielkim rezydencję bp Piotra Myszkowskiego. Uważa się, że był również projektantem pięknego pałacu
w Baranowie Sandomierskim, oraz kaplicy Świętej Anny w Pińczowie, w którym mieszkał i zmarł. Obiekty te zachowały cechy budowli renesansowych mimo drobnych modernizacji w okresach późniejszych. Obydwa pałace, w Baranowie i Książu, znajdują się tuż za granicą województwa świętokrzyskiego.
![](https://www.zabytkinauboczu.pl/wp-content/uploads/2023/01/P1053336min.jpg)
![](https://www.zabytkinauboczu.pl/wp-content/uploads/2023/01/ksiazW.jpg)
KSIĄŻ WIELKI – pałac bp Piotra Myszkowskiego
z lewej widok ogólny i powyżej jeden z dwóch identycznych pawilonów na prawej i lewej stronie placu przed pałacem.
W jednym z pawilonów była kaplica, a w drugim biblioteka.
![](https://www.zabytkinauboczu.pl/wp-content/uploads/2023/01/BaranowZEWN_2-1024x697.jpg)
![](https://www.zabytkinauboczu.pl/wp-content/uploads/2023/01/P8141057.jpg)
BARANÓW SANDOMIERSKI
Pałac wykończony już przez uczniów Santi Gucciego. Powyżej piękny dziedziniec pałacu zwanego często małym Wawelem